Η προστασία των δασών και η οικιστική πολιτική έχει γίνει αντικείμενο ενός έντονου δημοσίου διαλόγου εδώ και δεκαετίες. Έχει δε προκαλέσει αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις, άλλοτε με φιλοδοξίες οριστικής και διαρκούς ρύθμισης και πολύ συχνά με στόχο την πρόχειρη εξομάλυνση της κατάστασης για κάποιο χρονικό διάστημα.

Όμως, στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται κάτι πιο θεμελιώδες, που ξεπερνά την ουσία του συγκεκριμένου ζητήματος:

Η ιδεολογική νομιμοποίηση του κράτους και, συνεπακόλουθο αυτής, η τήρηση των νόμων.

Ο μέσος πολίτης αυτής της χώρας δεν πιστεύει στην ανάγκη πλήρους τήρησης της νομοθεσίας, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά ρυθμίσεις που δεν άπτονται εγκλημάτων κατά ζωής.

Η νομιμοποίηση της ελληνικής κρατικής οντότητας δεν είναι ιδεολογική, αλλά πελατειακή.

Οι λίγοι, μεγάλοι και ισχυροί αισθάνονται άτρωτοι, πιστεύουν (και συχνότατα, εκ των πραγμάτων, δικαιολογημένα) ότι μπορούν να παραβιάζουν νόμους και κανόνες χωρίς το φόβο των κυρώσεων.

Οι μικροί και αδύναμοι ποντάρουν στις δυσλειτουργίες της εκτελεστικής εξουσίας, προκειμένου διαλανθάνοντες να εξυπηρετήσουν τα ούτως ή άλλως περιορισμένου μεγέθους συμφέροντά τους. Προϊόντος δε του χρόνου, οι αδύναμοι καθίστανται ισχυροί χάρη στο πλήθος τους, οπότε λειτουργεί η λογική του πολιτικού κόστους.

Παράδοξος κρατικός πατερναλισμός

Προκύπτει, λοιπόν, το εξής παράδοξο: Σε μία κοινωνία με βαθιές ρίζες κρατικού πατερναλισμού, όπου οι πολίτες έχουν απαιτήσεις μέριμνας από το κράτος, στην πλειοψηφία τους θεωρούν αυτονόητο να παραβιάζουν τους ρυθμιστικούς κανόνες αυτού του ίδιου κράτους, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους.

Η νομιμοποίηση αυτής της κρατικής οντότητας δεν είναι ιδεολογική, αλλά πελατειακή. Τηρούμε κάποιους νόμους της, όχι διότι πιστεύουμε επί της αρχής στην ανάγκη τήρησης των νόμων προκειμένου να διατηρηθεί ισχυρό το κράτος που μας φροντίζει, αλλά επειδή με κάποιους από τους νόμους αυτούς συμφωνούμε ή επειδή κάποιοι νόμοι μας εξυπηρετούν ή απλώς λόγω του φόβου των κυρώσεων.

Το κλείσιμο του κύκλου

Η συμπεριφορά αυτή δεν επισύρει την κατακραυγή του περίγυρού μας, ούτε της ευρύτερης κοινωνίας, διότι μας συνδέει με τους άλλους ένας δεσμός συνενοχής: και εκείνοι κατά τον ίδιο τρόπο συμπεριφέρονται. Και η αλυσίδα αυτή επηρεάζει και την εκάστοτε στάση της εκτελεστικής εξουσίας.

Επειδή δε στο πολιτειακό μας σύστημα εκτελεστική και νομοθετική εξουσία ασκούνται από τα ίδια κέντρα λήψης αποφάσεων, συχνά – πυκνά η αδυναμία εφαρμογής των κανόνων δικαίου θεσμοποιείται δια της εισαγωγής νέας νομοθεσίας, που επιβάλλει συμμετρία μεταξύ γραπτού νόμου και κοινωνικής πραγματικότητας, υποτάσσοντας τον πρώτο στη δεύτερη.

Έκλεισε ο κύκλος…

Σχετικά